Termostaty w klimatyzacji

 Termostaty 

   Termostaty są aparatami służącymi do sterowania pracą sprężarek i maszyn pomocniczych klimatyzacji w bezpośredniej zależności od zmian temperatury środowiska bądź też w pośredniej od niej zależności z wykorzystaniem impulsu zmian temperatury będącego w obiegu chłodniczym czynnika chłodniczego w parowniku. Aparaty te można zaliczyć do automatycznych wyłączników elektrycznych, które przerywają lub włączają prąd elektryczny napędzający silnik sprężarki. Najczęściej służą jako przekaźniki elektryczne włączone w obwód elektryczny sterujący pracą silnika. 
   Ogólnie można podzielić termostaty na komorowe i odległościowe. Termostaty komorowe stosowane są wyłącznie do regulacji temperatury powietrza w pomieszczeniach chłodniczych np.: w komorach chłodniczych. Schemat termostatu komorowego pokazano na rys. 1. Termostaty odległościowe różnią się tym od komorowych, że mogą być używane do regulacji temperatury dowolnego środowiska. W termostatach odległościowych czujnik musi być umieszczony w środowisku chłodniczym natomiast wyłącznik w pewnej od niego odległości np.: na zewnątrz komory. Przykładem takim może być zamontowanie termostatu odległościowego do regulacji temperatury w basenach wody lodowej, gdzie czujka jest zamontowana na parowniku w basenie wody lodowej natomiast sam wyłącznik poza basenem. Termostat odległościowy pokazano na rys. 2. 


 
Rys. 1. Termostat komorowy: 1 - pokrętka śruby do regulacji temperatury wyłączenia, 2 - śruba zaciskowa, 3 - dławica kabla, 4 -zaciski, 5 - kotwica żelazna, 6 - styki kontaktu, 7 - magnes, 8 - pokrętka śruby do regulacji temperatury włączenia, 9 - mieszek sprężysty, 

   Impulsami działania aparatów sterujących pracę sprężarki chłodniczej i klimatyzacyjnej może być również zmiana ciśnienia czynnika chłodniczego w parowniku. Ponieważ ciśnienie parowania czynnika chłodniczego jest zależne od temperatury środowiska chłodzonego, dlatego też presostat steruje pracą sprężarki w pośredniej zależności od zmian obciążenia cieplnego, podobnie jak termostat działając pod wpływem zmian temperatury czynnika. 
   Budowę i zasadę działania presostatu opisuje rys.3. Różnica pomiędzy termostatem i presostatem polega na tym, że w presostacie siła działająca na mieszek pochodzi od ciśnienia parowania czynnika chłodniczego w parowniku. Złącze gwintowe 10 służy do przyłączenia rurki łączącej przestrzeń dookoła mieszka z przewodem ssawnym sprężarki. Zwarcie styków, a więc uruchomienie sprężarki następuje po uzyskaniu ciśnienia największego tzn. po osiągnięciu górnej granicy regulacji temperatury, natomiast rozwarcie i wyłączenie sprężarki w chwili, gdy ciśnienie parowania spadnie do wymaganego minimum tzn., gdy temperatura środowiska chłodzonego osiągnie dolną granicę regulacji. Ze względu na uzależnienie, w chwili wyłączenia sprężarki, od najniższego ciśnienia w przewodzie ssawnym, presostaty służące do tego celu noszą nazwę presostatów minimalnych. 


 
Rys. 3. Presostat: 1 - pokrętka śruby do regulacji ciśnienia wyłączenia, 2 - śruba zaciskowa, 3 - dławica kabla, 4 - zaciski, 5 - kotwica żelazna, 6 - styki kontaktu, 7 - magnes, 8 - pokrętka śruby do regulacji ciśnienia włączenia, 9 - mieszak sprężysty, 10 - dołącze przewodu ciśnieniowego 

Presostaty minimalne czyli niskiego ciśnienia nie mogą być stosowane z termostatami, ponieważ w czasie postoju następuje wyrównanie ciśnień przez kapilarę termostatu. Ciśnienie po stronie ssawnej wzrasta, co powoduje ponowne uruchomienie urządzenia przez presostat . W rezultacie urządzenie pracowałoby w ruchu ciągłym. Podobnie presostaty niskiego ciśnienia nie mogą pracować z automatycznymi zaworami regulacyjnymi, które mają za zadanie utrzymywanie w parowniku stałą temperaturę, a zatem i stałe ciśnienie. Natomiast do wyłączenia i włączenia presostatów konieczna jest zmiana ciśnienia zawarta w pewnym przedziale. Tak więc warto pamiętać, że do pracy z automatycznym zaworem regulacyjnym nadaje się tylko termostat, którego czujnik należy przymocować na końcu parownika. W tym przypadku termostat należy nastawić na temperaturę wyższą od temperatury na jaką jest nastawiony zawór regulacyjny. Różnica ta jest wystarczająca gdy wynosi 2-3 °C. Natomiast tak termostat jak i presostat mogą współpracować w urządzeniu z termostatycznym zaworem rozprężnym. W tym jednak przypadku czujnik termostatu nie powinien być zamocowany na końcu parownika, gdyż występują tam zmieniające się temperatury przegrzania. Wtedy najodpowiedniejszym miejscem zamocowania czujki termostatu jest środkowa część parownika. Stosowanie presostatów maksymalnych jest szczególnie wskazane w urządzeniach chłodniczych i klimatyzacji, w których skraplacz jest chłodzony wodą. W przypadku wystąpienia przerwy w dostawie wody temperatura i ciśnienie w skraplaczu mogłoby nadmiernie wzrosnąć przed czym właśnie presostat wysokiego ciśnienia zabezpiecza.